Sâu bệnh hại cây trồng luôn là vấn đề nan giải và có thể nói là không thể tránh khỏi trong trồng trọt. Bởi không có bất kỳ loại cây nào có khả năng miễn dịch tuyệt đối với sâu bệnh và mỗi loại cây sẽ có nguy cơ mắc phải loại sâu, bệnh khác nhau. Để phòng tránh và tiêu diệt được những mối nguy hại này, trước hết chúng ta phải hiểu được khái niệm về sâu bệnh hại cây trồng là gì?
1. Khái niệm về sâu bệnh hại cây trồng
Sâu bệnh là cụm từ đã quá quen thuộc với bất kỳ ai trong chúng ta, đặc biệt đối với người nông dân thì đây đã trở thành vấn nạn, thậm chí có thể gây tác hại nghiêm trọng. Tuy nhiên để đưa ra khái niệm cụ thể thì không phải ai cũng hiểu đúng về cụm từ này.
Sâu hại: là danh từ chỉ chung các loài động vật thuộc ngành chân khớp phá hoại mùa màng, gây hại cho các loại cây trồng. Cấu tạo cơ thể các loại sâu hại gồm 3 phần là đầu, ngực và bụng, Đầu sâu có 2 đôi râu, bụng thì có 2 đôi cánh và đôi chân.
Bệnh hại: là trạng thái phát triển không bình thường của cây, gây nên bởi các vi sinh vật hoặc do điều kiện sống bất lợi cho cây trồng.
2. Một số loại sâu bệnh phổ biến trong nông nghiệp
Các loại sâu gây hại phổ biến
- Sâu khoang, sâu xám: Đây những loại sâu gây hại cho nông nghiệp nguy hiểm và phổ biến nhất. Loại sâu này ăn tạp từ lá, hoa đến quả, gây thiệt hại nghiêm trọng đến mùa màng và năng suất cây trồng.
Sâu xám phá hoại cây ngô
- Sâu tơ: Sâu tơ có màu xanh lá, bên ngoài thân phủ 1 lớp lông mỏng như tơ, chúng thích ăn lá, đặc biệt là phần mặt dưới của lá nên khó phát hiện. Đặc biệt rất thích ăn lá bắp cải và còn gây ra khô hạn vào mùa đông.
- Ruồi đục thân: Ruồi trưởng thành sẽ đẻ trứng lên lá, sau khi trứng nở, ruồi con sẽ đục vào giữa thân cây và sống ở bên trong làm cho cây khô héo và chết hoặc nếu có sống sót được cũng sẽ thấp, còi, ít năng suất.
- Rầy nâu, rầy lưng trắng: Loại rầy này phát triển mạnh nhất vào vụ xuân và gây hại nặng nhất cho cây lúa. Chúng thường phát triển mạnh nhất theo 2 đợt là lúc lúa đẻ nhánh đến đứng cái và lúc trổ đòng gây ra cháy rầy và mất mùa nghiêm trọng.
Bệnh rầy nâu phá hoại mùa màng trên cây lúa
- Bọ nhảy hay còn gọi là rầy đất: Là loại sâu ăn lá nguy hiểm, có tốc độ tàn phá nhanh. Bọ nhảy dễ nhận biết bởi đặc điểm thân màu đen, cánh có sọc cong màu vàng, thường ăn thủng lá hoặc đạp nhảy lung tung làm rau dập nát. Loài sâu hại này phát triển mạnh nhất vào giai đoạn chuyển giao mùa nắng và mùa mưa, phổ biến nhất ở rau cải và xà lách.
Các bệnh hại cây trồng thường gặp:
- Bệnh vàng lá: Cây có biểu hiện ban đầu là phát triển chậm, sau đó các lá già thường bị vàng, héo rồi rụng, tiếp đến là rụng các đốt thân, thối đầu rễ, cây ra hoa và đậu quả kém gây sụt giảm năng suất và chất lượng nghiêm trọng.
- Bệnh nấm: Nấm bệnh rất đa dạng về chủng loại, nhưng thường có đặc điểm chung là có thể xuất hiện trên tất cả các bộ phận của cây nhưng chủ yếu phát triển ở phần thân, nơi tiếp giáp của cây với mặt đất. Nấm hủy hoại các mạch dẫn nhựa của cây, khiến cây khô dần và chết đi nhanh chóng.
- Bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá: cây mắc lùn xoắn lá thường có biểu hiện cây bị lùn, rách lá, lá vàng cây bị nghẹn đòng không trổ được hoặc đẻ nhánh ở các đốt thân bên trên.
Bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá phá hoại mùa lúa
3. Cách phòng ngừa và điều trị sâu bệnh hại cây trồng
Rất khó để đảm bảo cây trồng không bị sâu, bệnh hại tàn phá. Tuy nhiên, bằng các biện pháp canh tác hợp lý, có thể phòng ngừa và trị được sâu bệnh hại, giảm nguy cơ mắc bệnh và nâng cao năng suất cây trồng:
- Lựa chọn các giống cây trồng có sức kháng hoặc khả năng chịu sâu bệnh cao.
- Tận dụng thiên địch để trị sâu hại
- Đa dạng hóa các loại cây trồng hoặc trồng xen canh, thâm canh các giống cây trồng khác nhau.
- Dọn sạch cỏ, đảm bảo ruộng vườn sạch sẽ, thoáng mát.
- Trồng cây nhà kính vừa có tác dụng che mưa chắn gió vừa ngăn cản, hạn chế sự sinh sôi, phát triển của nhiều loại sâu bệnh.
- Sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật phải tuân thủ nguyên tắc 4 đúng: Đúng loại, đúng liều, đúng lúc và đúng cách.
Hi vọng những kiến thức về khái niệm về sâu bệnh hại cây trồng cũng như các loại sâu bệnh phổ biến và cách phòng ngừa, trị sâu bệnh hiệu quả của Vườn sạch 7kg sẽ giúp bà con có những vụ mùa bội thu và không ngừng ra tăng năng suất cây trồng.
Xem thêm: tác hại của sâu bệnh đối với cây trồng
